چه چیزی باعث می‌شود که مواد غذایی از درخت بالا برود؟

هر قسمتی از بدن انسان، یک ذخیره دائمی خون که به‌وسیله قلب تلمبه زده می‌شود، دریافت می‌کند. در نباتات و درختان هم هر قسمت به‌طور منفرد آب و مواد غذائی می‌گیرد که ما آن را شیره درخت می‌نامیم. لیکن درخت دارای تلمبه نیست زیرا قلب ندارد. بدین ترتیب پس چگونه مواد غذائی از درخت بالا می‌رود؟ دانش بشر هنوز نمی‌تواند دقیقاً این راز طبیعت را توصیف کند. البته فرضیه‌های چندی درباره آن وجود دارد ولی به نظر نمی‌رسد هرکدام از این فرضیه‌ها، بتواند پاسخ کاملی به این سؤال بدهد.

عمل اوسموزی:

دانشمندان عقیده دارند که نیروهای دست‌اندرکار هستند تا این را امکان‌پذیر سازند. یکی از فرضیه‌ها مربوط به «فشار اسمزی یا تراوشی» است. در موجودات زنده، مایعات و مواد محلول از غشاء عبور می‌کنند که به آن (عمل اسمزی) میگویند. وقتی‌که مواد شیمیائی محلول با غشاء تلاقی می‌کنند به آن فشار وارد می‌آورند. این حالت هم «فشار اسمزی» گفته می‌شود. اگر ذرات زیادی در یک محلول باشد، بنابراین ذرات زیادتری در مقابل غشاء فشار وارد آورده و بیشتر از محلول‌هایی که ذرات کمتری دارند تراوش می‌کنند.

خاصیت خاک:

مواد معدنی و آب که به‌وسیله نباتات مصرف می‌رسند از ریشه‌ها می‌آیند. چون خاک محتوی مواد معدنی بیشتری از نبات می‌باشد بنابراین فشار تراوشی باعث می‌شود که مواد معدنی وارد نبات کردید و از آن بالا بروند. مواد معدنی محلول در داخل یاخته‌های نبات باقی‌مانده و آب بخار می‌شود و بدین طریق آب به‌طور مداوم از خاک در نباتات بالا می‌رود.

تعریق برگ‌ها:

فرضیه دیگر مربوط به تشریح چگونگی بالا رفتن مواد غذائی از درخت. ارتباط با تعریق و قوه جذب یا قوه کشش ذرات آب دارد. تبخیر آب از برگ‌ها «تعریق» نامیده می‌شود. قوه جذب هر ذره آب به ذره دیگر هم قوه چسبندگی خوانده می‌شود. تعریق کشش به‌طرف بالا را موجب می‌گردد. چون آب از یاخته‌های برگ‌ها تبخیر می‌گردد مستقیماً حالت خلائی در زیر سطح یاخته‌ها به وجود می‌آورد. بدین ترتیب این یاخته‌ها، یاخته‌های زیرین خود را برای دریافت مقدار تازه‌ای مواد غذائی به‌طرف خود می‌کشند و این عمل در تمام یاخته‌ها درست تا ریشه‌های درخت ادامه پیدا می‌کند. قوه جاذبه و کشش هم ذرات آب را در اثنائی که به‌طرف بالا حرکت می‌کنند. یکپارچه نگاه می‌دارد.